Cuốn 1 (dự kiến 3 cuốn/bộ) gồm có 5 phần kể về giai đoạn lịch sử nhà Lê sơ
từ khi Lê Nguyên Long bắt đầu chấp chính cho đến khi Bang Cơ chính thức nắm
quyền lực sau 11 năm lên ngôi. Trong thời gian này xảy ra nhiều biến cố đến nay
vẫn chưa có lời giải nên đã tạo ra vùng trời bao la cho các tác giả tưởng tượng
và cuốn sách này nằm trong chuỗi sự kiện đó.
Tóm tắt mỗi phần có thể nói nhanh như sau:
Phần 1 không có gì mới mẻ, chỉ là những câu chuyện nhân gian ghi lại, chép
lại thêm chút hương vị để thành phần dẫn nhập cho các phần sau. Phần này nội
dung về việc vua Thái Tông gặp được hoàng hậu Nguyễn Thị Anh sau giấc mơ về con
rắn và đưa về cung để bắt đầu cho những sóng gió về sau của đời nhà Lê.
Phần 2 xoay quanh góc nhìn cũng như sự quan tâm của 4 anh em đến nàng Ngọc
Huyên. Đây là một dị bản về Trường Lạc Hoàng Hậu (vợ vua Lê Thánh Tông - Lê Tư
Thành sau này) khi dựa vào việc chu di tam tộc Nguyễn Trãi vẫn còn là 1 án nên
không sử sách nào dám ghi rõ thân phận những người đã trốn thoát khỏi thảm án
này. Và truyện dựa trên tích này để phát triển.
Phần 3 về cuộc tranh giành vị trí kế thừa ngôi vương đầy hấp dẫn và toán
tính như cuộc tranh đấu chính trị với những câu nói có thể xem là bất hủ
"hậu thuẫn là điều quan trọng mà người làm chính trị phải có". Dù ai
cũng có những toan tính nhưng kết quả thì bất ngờ khi tình cảm chen lấn.
Phần 4 là những âm mưu toan tính hạ bệ lẫn nhau phía sau cuộc thi mà người
thắng cuộc sẽ là "đặt gạch" cho vị trí kế vị sau khi Bang Cơ mất.
Đồng thời phần này cũng làm nổi rõ tính cách của từng nhân vật như Nghi Dân
lạnh lùng, Khắc Xương tình cảm và Tư Thành quyết đoán. Hành động "nương
theo chiều gió" của Tư Thành sẽ là căn nguyên giải thích cho việc Tư Thành
giết Khắc Xương khi lên ngôi sau này.
Khi mới đọc đoạn đầu của phần 5 thì tôi đoán việc tác giả tạo tình huống cho
vị quan đã về hưu này gặp Ngọc Huyên và có thể sau đó Ngọc Huyên sẽ giả câm,
chỉ đàn hát khi gặp lại Tư Thành trong vị trí vua Lê Thánh Tông nhằm gán với
tích của hoàng hậu Trường Lạc (chờ tập 2 của Thành Ký Ý để xác nhận). Ngoài ra
sự trùng lặp tên Hằng - người con gái đã mất của vị quan già và Ngọc Huyên là
do đọc trại âm của tiếng Hán (theo wikipedia) cũng là cách tác giả lồng ghép
vào câu chuyện. Tóm lại phần 5 kể về những chuyển biến thay đổi của cuộc chiến
trong 4 anh em và sự giải thoát cho vai trò nàng Ngọc Huyên trong việc hình thành
tính cách 4 anh em.
Truyện có vài điểm chưa tốt như (1) việc phần 1 chỉ là kể chuyện, ghép nối
những câu chuyện cũ mà thành; (2) những hình ảnh truyện đẹp nhưng không chú
thích hình vẽ ai nên chỉ đoán là chương có viết về ai thì hình người đó; (3) có
nhiều chỗ truyện viết "theo chính sử" cứ như là copy đoạn bình luận
nào đó vào chứ chẳng phải đang viết tiểu thuyết.
Việc ném đá hay tranh cãi với tác phẩm này chủ yếu là với cái tên "tiểu
thuyết lãng mạn có yếu tố lịch sử". Theo tôi tác phẩm chỉ dựa trên 1 phần
sử và hư cấu thêm tình tiết, ghép nối các câu chuyện dã sử để viết nên chứ
không hoàn toàn dựa vào lịch sử nên bạn đọc tránh nhầm lẫn những tình tiết
trong truyện với sử thực tế. Biết đâu sau này em học sinh nào đọc truyện này
lại cãi thầy cô giáo về các yếu tố lịch sử thì rõ khổ.
Ngoài một số điểm trên thì đánh giá tổng thể Thành Ký Ý là một tác phẩm
được, có thể khen hay để động viên tác giả viết tiếp, và dễ đọc để hiểu hơn về
1 giai đoạn lịch sử mà các sách sử phổ thông không bao giờ miêu tả được chi
tiết như vậy, đồng thời những hình ảnh minh họa cũng đẹp (và lan truyền hết tất
cả trên mạng). Không nên quá khắc khe với tác phẩm của người Việt như vậy.
Nếu những độc giả nào chỉ đọc từ giai đoạn Thành Ký Ý miêu tả trở đi có thể
cho rằng nhà Lê sơ bắt đầu loạn từ khi Lê Thái Tông - Lê Nguyên Long mất, để
xảy ra vụ án Lệ Chi Viên nhưng thật sự, khi đọc về những câu chuyện tại
"
Bên lề chính sử" thì mọi người sẽ thấy được những mắc mớ đã xuất
phất từ đời Lê Lợi và việc để Lê Nguyên Long nối ngôi thì nhà Lê cũng đã xuất
hiện tranh quyền đoạt vị ngầm qua việc làm giảm đi hình ảnh Lê Tư Tề. Đọc thêm
về Lê Tư Tề trong cũng khá thú vị, (link sau:
http://atruyen.com/…/6-Muu-GiaN-LaT-do-QuoC-VuoNG-Tu-Te-86…/)
