Cuốn sách này giúp tôi hiểu hơn về hoàn cảnh tạo nên con người của Diệm cũng như vì sao giữa những người Việt chống Pháp, chống Cộng thì Diệm lại được lựa chọn để làm Thủ Tướng. Bất kỳ kết quả nào cũng có nguyên nhân hình thành nên.
Mô tả về Diệm thì chỉ ngắn gọn: người Công giáo yêu nước, ghét Pháp, chống Cộng và ưu tiên gia đình, cố gắng áp dụng Nho giáo trong hiện đại.
Một số nhân vật đã ảnh hưởng, dẫn dắt Diệm đến vị trí Thủ tướng là:
- Ông Bá, Thượng thư trong triều đình, là người công giáo, bạn của cha ông Diệm (Ngô Đình Khả). Khi Pháp loại bỏ ông Bá nhưng cũng tránh điều tiếng và xáo trộn nên đã đặt ông Diệm, học trò ông Bá vào vị trí Thượng thư bộ Lại (tương tự Bộ Nội Vụ hiện nay). Nhưng ông Diệm tận dụng cơ hội này để đánh bóng tên tuổi bằng cách từ chức chỉ sau 2 tháng được bổ nhiệm.
- Nhà khoa học chính trị trẻ tuổi Wesley Fishel khi Diệm gặp trong thời gian ở Nhật , người đã giúp đẩy quan điểm chống Cộng chống Pháp và cần 1 thế lực thứ 3 trong cuộc chiến này.
- Với quan điểm là bên thứ 3, không nghiên về bên nào hết nên lực lượng hỗ trợ của ông rất mỏng, tập trung xung quanh những người anh em của Diệm đã giúp gầy dựng cơ sở cho Diệm, tìm kiếm trước những vị trí chủ chốt trong bộ máy chưa thành hình của VNCH sau này
Đối với tôi, sách này thú vị ở 2 chương đầu khi mô tả về Diệm và hoàn cảnh cho thấy Mỹ lựa chọn Diệm trong 1 phương pháp thử nghiệm các chính sách kinh tế, xã hội đang tranh cãi. Những chương sau thì kể về chi tiết giai đoạn cầm quyền thì cũng đã có trong nhiều sách khác.
Do sách này của NXB Chính trị quốc gia nên nội dung cũng ẩn đi ít nhiều thông tin bị kiểm duyệt, như việc Mỹ hỗ trợ Việt Minh trong giai đoạn đầu khi mới thành lập.
