Mê Tông Chi Quốc - Thiên Hạ Bá Xướng

Tên sách: Mê Tông Chi Quốc
Tác giả: Thiên Hạ Bá Xướng
Người dịch: Vũ Như Lê
NCB Văn hóa Thông tin
Bộ tiểu thuyết phiêu lưu mạo hiểm dài kỳ gồm 4 tập, kể về những chuyến đi của một đoàn thám hiểm gồm những kẻ trộm mộ chuyên nghiệp, những chiến sĩ chạy trốn sự truy đuổi của kẻ thù và những nhà khảo cổ dày dạn kinh nghiệm.
Nhân vật chính trong tác phẩm là đội thám hiểm gồm Tư Mã Khôi, Hải ngọng và những người bạn. Họ vào núi Dã Nhân, nhận nhiệm vụ tìm kiếm một bảo vật thần bí chôn sâu dưới lòng đất, từ đó mở ra cuộc phiêu lưu kỳ lạ, đầy mạo hiểm với đường ranh sinh tử vô cùng mỏng manh.
Xuyên qua chín tầng địa ngục, sa chân vào một không gian ma quỷ chỉ có lối vào mà không có lối ra, đoàn thám hiểm phải chiến đấu giành giật sự sống trước những thế lực như thần mãng xà khổng lồ, đỉa Campuchia ăn thịt người, rồng Komodo đầy dịch độc, rắn bay nuốt chửng sinh mệnh mai phục trong sương, cổ sinh vật phun khói đặc... Vô tình, họ chạm vào cánh cửa của một nền văn minh cổ đại bị cát bụi khỏa lấp trước đó hàng nghìn năm.
Hành trình phiêu lưu tiếp diễn khi đội thám hiểm của Tư Mã Khôi chấp nhận trở thành đội quân cảm tử thâm nhập lòng đất, để tìm hiểu những bí mật về “kính viễn vọng Lopnor” tại sa mạc Lopnor (Trung Quốc) từ năm 1958. Tại đây họ ngẫu nhiên biết được những bí mật về cực vực Lâu Lan thần bí mà các nhà khảo cổ không dám công khai. Khi đội thám hiểm thoát khỏi vòng hiểm nguy này thì lại sa chân vào một vòng hiểm nguy khác đáng sợ hơn. Cứ thế, cho đến lúc họ phát hiện ra một thần vật khiến người ta coi trọng hơn cả báu vật mà họ tìm kiếm ban đầu.
Yếu tố mạo hiểm, kỳ bí, kịch tính cùng với ngôn ngữ hài hước tinh tế của tác giả Thiên Hạ Bá Xướng khiến "Mê Tông Chi Quốc" hấp dẫn người đọc từ đầu chí cuối. Thiên Hạ Bá Xướng đã kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố thần bí trong văn hóa phương Đông và những khái niệm văn hóa hiện đại của nhiều nơi trên thế giới trong tác phẩm của mình.
Thiên Hạ Bá Xướng tên thật là Trương Mục Dã, sinh năm 1978, người Thiên Tân, Trung Quốc. Anh là tác giả của “Ma thổi đèn” - bộ tiểu thuyết được truyền bá rộng rãi nhất ở Trung Quốc, chỉ sau những tác phẩm võ hiệp của Kim Dung.
Tập 1 của “Mê Tông Chi Quốc” - "Chăm Pa ẩn sương" - được xuất bản tại Việt Nam qua bản dịch của Vũ Như Lê. Các tập tiếp theo có tên gọi: "Ma vực Lâu Lan", "Đại Thần Nông Giá", "Cửu tuyền u minh" sẽ được dịch, biên tập và xuất bản lần lượt trong thời gian tới.

Đánh giá của tác giả Vũ Như Lê:
Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp, cũng không phải người đầu tiên Tân Việt chọn dịch cuốn “Mê tông chi quốc”, nhưng có lẽ những con chữ đầy mê hoặc của Thiên Hạ Bá Xướng trong “Mê tông chi quốc” đã lay động tôi, và niềm say mê của tôi đã lay động Tân Việt.

Tôi hoàn thành việc dịch bộ sách trong thời gian hơn một năm. Trong hơn một năm ấy, tôi đã hoàn toàn chìm đắm trong những cuộc hành trình đầy mạo hiểm mà Thiên Hạ Bá Xướng đã dày công sáng tạo nên, những nghệ thuật dân gian, những cuộc chiến tranh có thật trong lịch sử, những thế giới bị biến mất dưới lòng đất và cả những ẩn số bị cố tình giấu kín… tất cả những tình tiết này trở thành lý do hấp dẫn tôi xem đến những trang cuối cùng. Đọc “Mê tông chi quốc” làm tôi nhớ lại cảm giác đọc ngấu nghiến đến quên ngày tháng tác phẩm Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân hay Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài thuở nhỏ. Những con chữ của Thiên Hạ Bá Xướng dẫn tôi lạc vào mê cung của trí tưởng tượng, đánh thức giấc mơ phiêu lưu mạo hiểm thuở thiếu thời trong tôi. Thiết nghĩ, một tác phẩm đích thực chạm tới trái tim độc giả cũng chỉ đến vậy là cùng. Bởi một tác phẩm hay không nằm ở con chữ hoa mỹ, cũng không nằm ở tình tiết truyện gay cấn, mà ở chỗ tác phẩm đó có đủ sức khơi dậy sự cộng hưởng, có giúp bạn tìm thấy hồi ức ngủ quên hay không.

Nhân vật chính trong truyện là Tư Mã Khôi, một thanh niên hiểu nhiều biết rộng, có tố chất lãnh đạo nhưng đồng thời lại mang tính ngang tàng, liều lĩnh đến mức bất chấp mọi thử thách, giống như hầu hết lớp trẻ Trung Quốc giai đoạn Cách mạng văn hóa. Anh lãnh đạo một nhóm huynh đệ chạy sang Miến Điện tham gia đội quân du kích và từ đó họ vô tình sa chân vào một cuộc hành trình đầy rẫy hiểm nguy. Tuy một số tình tiết trong tác phẩm theo mô típ “trộm mộ” khá quen thuộc, nhưng cách sắp xếp các tình tiết ly kỳ của Thiên Hạ Bá Xướng trong tác phẩm này quả thực rất tài tình. Những ẩn số gay cấn xuất hiện liên tiếp, khiến độc giả tưởng chừng sắp ngạt thở thì tác giả bắt đầu cởi một vài nút thắt, nhưng mỗi một lần cởi nút thắt cũng là lúc tác giả tăng số nút thắt lên gấp đôi, khi những mối thắt trở thành một mớ rối nùi , thì tác giả lại thành thạo gỡ từng mối một cách hợp lý đến mức không thể hợp lý hơn và mỗi một nút gỡ của tác giả đều nhuốm màu triết học. Thiên Hạ Bá Xướng biết cách thử thách từng sợi thần kinh của độc giả, khiến họ luôn trong trạng thái hồi hộp cao độ và bị cuốn vào nội dung câu chuyện lúc nào không hay.

“Mê tông chi quốc” dắt bạn đi xuyên qua những cánh rừng rậm không thấy ánh mặt trời, qua cuộc hành trình tàn khốc đằng sau những cuộc chiến tranh lạnh, tiếp xúc với những sinh vật thần kỳ khiến bạn vừa sợ hãi vừa tò mò muốn tìm hiểu, với một giai đoạn lịch sử vừa quen vừa lạ. Kiến thức của tác giả thể hiện qua bộ truyện vô cùng uyên bác, hội tụ cả lĩnh vực trộm mộ, truyền kỳ, lịch sử, thám hiểm, chiến tranh, vu thuật đến sinh vật, vật lý, hóa học… Đọc tác phẩm của anh, tôi không khỏi nảy sinh suy nghĩ: kiến thức của mình thật nông cạn biết bao!

“Mê tông chi quốc” gồm bốn tập, lần lượt là “Chăm Pa ẩn sương”, “Ma vực Lâu Lan”, “Đại Thần Nông Giá” và “Cửu tuyền u minh”. Nếu như “Ma thổi đèn” có kết cấu mỗi tập là một đơn nguyên, thì “Mê tông chi quốc” có kết cấu trước sau hô ứng, nội dung các tình tiết liên kết chặt chẽ, xuyên suốt thành một câu chuyện hoàn chỉnh và không thể phân tách thành bốn truyện độc lập, tuy nhiên vẫn có thể tìm thấy bí mật hạt nhân của từng tập. Nếu bí mật hạt nhân của tập một là “số mệnh”, thì bí mật hạt nhân của tập hai là “thời gian”, trong khi tập ba là “không gian” và tập bốn là “hư vô”.

Khép lại những trang dịch cuối cùng của bộ “Mê tông chi quốc”, nhưng tôi vẫn chưa thoát khỏi sự ám ảnh của câu chuyện, một phần cũng bởi cái kết mở với nhiều lối suy tưởng mà tác giả đưa ra. Riêng tôi, tôi chỉ mong một kết thúc có hậu cho những con người đã chiến đấu hết mình, nhưng cuộc đời dường như không phải lúc nào cũng công bằng với tất cả…

Vũ Như Lê
(dịch giả bộ sách “Mê tông chi quốc” của Thiên Hạ Bá Xướng, Tân Việt và NXB Văn hóa Thông tin phát hành, 2012)

=> đây là đánh giá của tôi sau khi đọc:
Bộ truyện gồm 4 tập, đã xuất bản 3 tập và đang dịch tập 4, kể về cuộc đời cũng như những cuộc phiêu lưu của nhân vật Tư Mã Khôi.
Điểm đáng khen là tác giả dù không phải nhà văn chuyên nghiệp, chỉ là tay ngang nhưng có trí tưởng tượng phong phú, đã kể về cuộc đời cũng như tưởng tượng nên những tình tiết trong những lần thám hiểm của Tư Mã Khôi để tạo nên tính hấp dẫn của bộ truyện. Cũng vì điều này nên phần giới thiệu về tác giả luôn được nhắc đến như là nhà văn có trí tưởng tượng phong phú nhất.
Những điểm hay của tác phẩm thì nhiều trang đã khen tặng, tôi chỉ xin đánh giá một số mặt khác mà các bài khen kia chưa nói.
Tuy nhiên, câu chuyện cũng đi vào lối tư duy như bộ Ma thổi đèn (tôi sẽ đánh giá trong một post khác). Nguyên nhân vì viết văn cũng là nghề tay trái nên tác giả có lẽ chưa có những trải nghiệm thực tế về những địa danh được mô tả, những nơi nhân vật đặt chân đến trong câu chuyện. Chính vì lẽ đó, bộ truyện là chuỗi những câu chuyện rời rạc được gằn với nhau qua lời kể của tác giả, chứ không phải do người đọc cảm nhận. Những chi tiết, trải nghiệm của nhân vật để hoàn thiện tính cách cũng như kỹ năng không được miêu tả kỹ lưỡng và chi tiết nên khi đọc, tôi thấy nhân vật trưởng thành một cách nhanh chóng như Thánh gióng trong câu chuyện cổ tích, Ví dụ như nhân vật Tư Mã Khôi, từ một anh chàng ở khu Hắc Ốc bày mưu tính kế, chưa cầm đến cây súng thật nhưng khi nhảy qua chiến trường Miến Điện trở thành anh lính trăm trận trăm thắng mà không cho thấy việc anh chàng tiến bộ như thế nào, cách anh ta cảm nhận cây súng trong ngày đầu ra sao...
Ngoài ra, việc mở đầu tác phẩm bằng cách kể về 4 tên đạo tặc không liên quan đến câu chuyện chỉ để dẫn dắt đến việc có 1 dòng họ giàu có làm cho bộ truyện càng rời rạc hơn. Tác giả có thể đi thẳng vào gia đình giàu có, tổ tiên của Tư Mã Khôi luôn thì người đọc thấy cũng đã dài dòng lắm rồi.
Thêm vào đó, nhân vật Tư Mã Khôi trong câu chuyện dường như cũng là hiện thân của tác giả, phần lớn là kể chuyện khoa trương và chủ yếu là may mắn mới vượt qua được những khó khăn, chứ không phải do rèn luyện mà nên.
Nếu có đánh giá tác phẩm Mật mã Tây Tạng 10 điểm thì tôi chỉ dám cho bộ Mê tông chi quốc 5-6 điểm nhờ vào trí tưởng tượng của tác giả chứ bộ truyện không có nhiều những trải nghiệm hay những bất ngờ và ly kỳ dẫn dắt người đọc lôi cuốn đến mức không bỏ cuốn sách xuống được. Bộ mật mã tây tạng tôi đã có đánh giá, còn chi tiết ra sao, mời mọi người đọc để thưởng thức những tình tiết ly kỳ, bất ngờ và đầy cảm xúc hồi hộp.
Dù sao, tác phẩm cũng thể hiện sự tưởng tượng phong phú của tác giả.
Lần tới sẽ đánh giá tác phẩm Ma thổi đèn cũng của cùng tác giả và bộ Tử thư tây hạ.