Viết về một nhân vật lịch sử không xa
xưa, thậm chí dồi dào tư liệu nhưng không dễ bởi độ phức tạp của bối
cảnh đòi hỏi phải giải mã được. "Cõi người" đã tiếp cận
con người nhà cách mạng, nhà sử học Trần Huy Liệu ở một góc độ "người"
trong các khung tham chiếu thời đại, qua đó gợi lại tiến trình biến đổi
của xã hội Việt Nam từ cận đại sang hiện đại.
Trần Huy Liệu là một con người "đa hệ".
Về mặt văn hoá, bắt đầu từ Nho giáo, ông chuyển dần sang tân học. Về
"nhân thân xã hội", trước sau ông là người dân tộc trong căn cốt, dù là
trong phong trào Thanh niên, Quốc Dân đảng hay là người Cộng sản. Từ làm
báo, trải qua hoạt động tuyên truyền rồi trở thành người viết sử, đời
ông gắn với những trào lưu chính yếu nhất của nước Việt trong thế kỷ 20:
Nho tàn, Tây học, chủ nghĩa Tam dân, hệ tư tưởng Cộng sản…
Qua những tài liệu đã xuất bản và sổ tay
ghi chép của chính nhà sử học Trần Huy Liệu, tác giả đã dựng nên một
chân dung xác đáng nhất về một con người vừa là nhân chứng, vừa là người
góp phần kiến tạo nên những biến cố quan trọng của đất nước. Vừa như
sống trong những biến động sôi sục của thời đại, vừa thong dong ở một độ
lùi của lịch sử, câu chuyện lôi cuốn người đọc ở một cách nhìn toàn
diện mà vẫn rất chi tiết.
Bản in lần này của Nhà xuất bản Trẻ được
bổ sung thêm tư liệu, như những bức thư của học giả Đào Duy Anh, trao
đổi với Thủ tướng Phạm Văn Đồng, và giáo sư Phan Huy Lê về câu chuyện Lê
Văn Tám… Những điều này làm nên thêm sức hấp dẫn cho tác phẩm này.
>> tác phẩm được viết bởi người con trai (với bà Sửu, vợ sau) của nhân vật chính nên có cảm giác gần gũi và chút thiên vị.
Đọc tác phẩm để biết thêm về giai đoạn cuối của Nho giáo, những bâng khuân, trăn trở của các nhà Nho khi đứng trước "cửa tử của Nho giáo", mở ra 1 giai đoạn hoàn toàn mới, vô định đối với những người yêu nước cũng như các bậc học cao. Giai đoạn này có nhiều đảng phái được thành lập, mọi người tìm kiếm những lẽ sống khi những quan điểm cũ bị đạp đổ và chưa có lý luận nào vượt lên trên tất cả. Đó là những suy ngẫm của Liệu được dàn trải trong tác phẩm.
Dù vậy, đâu đó trong tác phẩm, cách dùng từ vẫn nghiên về việc chê bai phong kiến và bợ đỡ đảng. Ví dụ như cách dùng từ "tước ấn kiếm" khi Liệu ra Huế. Mình không thích từ này, ngay cả trong nội dung tác phẩm thì Liệu cũng dùng từ "nhận" nhưng tác giả lại dùng từ "tước" như ban cho mình cái quyền đó. Ngoài ra, khi đọc tác phẩm mình muốn biết thêm về việc tạo ra các hình tượng ảo trong cách mạng như Lê Văn Tám, Võ Thị Sáu nhưng tác phẩm chỉ nhắc đến Lê Văn Tám vài dòng, như muốn né tránh nội dung này.
No comments:
Post a Comment