Wednesday, February 19, 2025

Sợ gì - Những hội chứng sợ phổ biến của con người (Phobia)

 

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc 10 chứng rối loạn tâm thần phổ biến trong năm 2014 là 14%, trong đó rối loạn trầm cảm chiếm 2,5%.

Khi nhìn thấy những tác nhân vô hại nhưng bằng cách nào đó, não bộ vẽ ra một câu chuyện kinh khủng trong tâm trí rằng chúng sẽ biến thành thứ gì đó đáng sợ và ăn thịt / nuốt chửng / đe doạ hay làm xấu hổ bạn trước mọi người. Đó là hội chứng ám ảnh sợ (Phobia)

 18% dân số thế giới mắc các hội chứng sợ khác nhau. 

 

  

 

Các hội chứng sợ phổ biến:

  • Sợ xã hội Social Phobia: ám ảnh lo âu về việc tiếp xúc các tình huống xã hội, thường bắt đầu ở tuổi thanh thiếu niên (15-24t). Ở Mỹ, nỗi sợ này chiếm vị trí thứ 3 chỉ sau trầm cảm và lạm dụng chất. Biểu hiện qua 7 nỗi sợ: sợ bị phê bình, sợ gặp người lạ, sợ hẹn hò, sợ ăn uống nơi công cộng, sợ nói trước đám đông, sợ người khác nhìn mình, sợ trả lời câu hỏi trong lớp.
  • Sợ khoảng trống Agoraphobia: khi ở địa điểm / tình huống khó tìm ra lối thoát
  • Hội chứng sợ chuyên biệt (Specific Phobia): động vật, môi trường tự nhiên, tình huống, kim tiêm máu thiết bị y tế, khác
  • Sợ động vật zoophobia (mèo Ailurophobia, nhện Arachnophobia, dơi Chiroptophobia, chó Cynophobia, rắn Ophidiophobia, chuột Musophobia, ngựa Equinophobia, ong Mellisophobia, sâu Helminthophobia, côn trùng Entomophobia, ếch Ranidaphobia, chim Ornithophobia, cá Ichthyophobia, bò sát Herpetophobia)
  • Sợ môi trường tự nhiên: độ cao, sấm xét, bóng tối, biển (Thalassophpbia) , mặt trời, gió, nước 
  • Sợ tình huống (Situation Phobia): ngày đầu tiên đi học, phỏng vấn xin việc, buổi đầu hẹn hò, giao nhiệm vụ lãnh đạo, gặp gỡ buổi tiệc, phát biểu công cộng...
  • Sợ máu, kim tiêm, thiết bị y tế (Blood-injection-injury phobia); 3%-4% dân số , ngất xỉu khi thấy máu, viết thương. Cụ thể sợ máu hemophobia, sợ kim tiêm trypanophobia 
  • Sợ chú hề Coulrophobia 

Nguyên nhân của nỗi ám ảnh: trải nghiệm tiêu cực, cá nhân nhạy cảm, chức năng não.

Sách có nhiều minh hoạ dễ hiểu, dễ đọc. Đọc để hiểu người khác sợ không phải họ nhát mà do ám ảnh.

Yếu tố nguy cơ: gia đình, di truyền và môi trường, độ tuổi

Phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị tâm lý: liệu pháp tiếp xúc nhiều lần, tìm niềm tin khác thay thế.

  • xác định niềm tin sai lầm
  • giải quyết ký ức trong tiềm thức.
  • thay thế suy nghĩ tiêu cực
  • cố gắng tiếp cận từ từ
  • đối diện trực tiếp nỗi sợ
  • biến nỗi sợ thành đam mê

Điều trị thuốc : thuốc an thần (giảm lo âu), thuốc ức chế beta (ngăn chặn kích thích adrenaline

KHÔNG CÓ AI HOÀN HẢO, NGƯỜI CAN ĐẢM NHẤT CŨNG CÓ NỖI SỢ CỦA RIÊNG MÌNH

No comments: