Nguyễn Thái Học (1902 - 1930) - Nhượng Tống

 

Sách viết về tiểu sử của Nguyễn Thái Học gắn liền với sự ra đời và hoạt động của Việt Nam Quốc Dân Đảng. Sách kể về những chi tiết có thật của con người Học và sự nghiệp của ông, tuy nhiên do không có thêm mắm muối thông tin nên khá khô khan và không hấp dẫn người đọc. Do đó, sau khi đọc sách không hề cảm nhận sự hy sinh cao cả của Nguyễn Thái Học cùng các đồng đội. Qua cuốn sách này thì biết được thêm các đồng đội như Phó Đức Chính, Đoàn Trần Nghiệp (Ký Con) và cô Giang (vợ Nguyễn Thái Học), cô Bắc.

Tuyên phi Đặng Thị Huệ - Ngô Văn Phú

Tác phẩm bổ sung thêm 1 góc nhìn trong giai đoạn cuối của họ Trịnh và triều Lê, đó là góc nhìn thời cuộc của một trong những giai nhân của chúa Trịnh Sâm, Tuyên phi Đặng Thị Huệ. Truyện miêu tả Huệ là một người vợ rất yêu chồng và con, do đó những hành động và bước đi của Huệ đều có thể giải thích được khi đứng trên vai vế người vợ muốn giữ giang sơn của chồng, muốn chiếm giữ tình yêu của chồng và muốn lấy tất cả mọi thứ tốt đẹp cho con của mình. Dù vậy, các hành động của Huệ vẫn chưa làm đảo lộn dòng dõi ngôi chúa như vai trò Dương Vân Nga khi khoác hoàng bào cho Lê Hoàn, đổi từ triều Đinh sang tiền Lê; hoặc cũng chưa gây tội ác đến mức triệt hạ hơn 70 người của phía tình địch như Ỷ Lan đã làm sau khi giành quyền nhiếp chính. Do đó, những hành động từ tự vệ đến giành lấy quyền uy của Đặng Thị Huệ tạo nên sự đồng cảm khi đọc tác phẩm này. Hình ảnh cuối câu chuyện khi mất chồng, mất con thì người phụ nữ này rất vui khi được tự mình giải thoát  khỏi  những đau khổ còn lại.


Giai đoạn của chúa Trịnh Sâm là giai đoạn rực rỡ nhất của các vị chúa nên rất nhiều tác phẩm khai thác giai đoạn này. Bắt đầu từ cuộc nổi dậy của Lê Duy Mật chống chúa Trịnh Doanh và kết thúc cuộc cần vương dưới tay Trịnh Sâm qua tác phẩm  "Cần Vương - Lê Duy Mật kháng Trịnh". Hình ảnh chúa Trịnh Sâm và Trịnh Khải kể từ khi nhận ngôi từ chúa Trịnh Doanh được miêu tả trong  "Tĩnh Đô Vương, Đoan Nam Vương",kết hợp với cuốn "Trịnh Bồng - Giọt máu sau cùng" là kết thúc 200 năm họ Trịnh ở Bắc Hà. Bên cạnh chúa Trịnh Sâm là người phụ nữ được chúa yêu chiều trong suốt cuộc đời , "Tuyên phi Đặng Thị Huệ" để rồi giành ngôi cho vị chúa con Trịnh Cán được mấy ngày. Vị chúa èo uột từ khi ra đời cũng được khắc họa dưới góc nhìn của vị thầy thuốc "Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác". Tiếp nối hình ảnh Lê Duy Mật là thái tử Lê Duy Vỹ bị bức tử khi không được vừa mắt khi ngồi cùng mâm với Trịnh Sâm, để rồi nối tiếp đó là những chuỗi ngày cùng cực trong tù của Lê Duy Khiêm, con trai cả của Thái tử Lê Duy Vỹ, trước khi quay trở lại nhận ngôi vị cuối đời nhà Lê để rồi chết trên đất ngoại bang, vua Lê Chiêu Thống, trong tác phẩm "Bánh xe khứ quốc". Để đưa Trịnh Khải lên ngôi chúa thì vai trò của lính Tam Phủ trong "Loạn kiêu binh" là nhân tố chính của cuộc nổi loạn khi chúa Trịnh Sâm mất đi. Sự đau thương của dân chúng Bắc Hà trong giai đoạn này cũng được làm rõ trong tác phẩm "Tang thương ngẫu lục". Để rồi, Nguyễn Văn Huệ "Quang Trung" tiến ra Bắc để phù Lê diệt Trịnh, kết thúc sự cầm quyền của Trịnh Khải chỉ sau đó vài tháng và lấy "Bắc cung hoàng hậu - Lê Ngọc Hân" làm vợ. Thêm vào đó, lịch sử còn được tái hiện qua nghiên cứu dưới góc nhìn của sĩ phu Bắc Hà thời điểm đó là Nguyễn Thiếp "La Sơn Phu Tử". Như vậy, chỉ riêng khu vực Bắc Hà đã có đến 10 tác phẩm miêu tả giai đoạn này, chưa kể đến sự phát triển song hành của các vị chúa Nguyễn trong "Mộng kinh sư".

Nguyễn Du - Nguyễn Thế Quang

 

Tác phẩm là tiểu thuyết lịch sử viết về Nguyễn Du thông qua góc nhìn của Nguyễn Du bộc tả hình ảnh các nhân vật lịch sử trong giai đoạn đầu triều Nguyễn Gia Miêu như vua Gia Long, vua Minh Mạng, Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Duyệt, Đặng Trần Thường, Ngô Nhân Tĩnh, Vũ Trinh, Lê Quang Định, Trịnh Hoài Đức và đặc biệt là Nguyễn Du. Thông qua Nguyễn Du, người đọc còn cảm nhận được sự thối nát, mục ruỗng của quan lại triều đình với việc mua quan bán chức, tham nhũng lan tràn, công thần hãm hại lẫn nhau, nhân dân đói khổ và lầm than. Và cũng từ trong những khổ đau của nhân dân, Nguyễn Du đã viết nên kiệt tác Đoạn trường tân thanh. Lấy chuyện nước người để nói chuyện nước mình, để bày tỏ thái độ của người trí thức trước cường quyền phong kiến.

Truyện gồm 5 phân đoạn: phần 1 và 2 kể về những thăng trầm , sóng gió, tư tưởng, suy ngẫm và hành động của Nguyễn khi bị buộc làm quan trong 10 năm đầu của triều Nguyễn. Bị buộc phải ra làm quan nhưng trong thâm tâm ông không hề muốn nên Nguyễn lựa chọn cách sống và làm tròn nhiệm vụ được giao, không giao lưu, không bày tỏ tâm tư tình cảm của mình với quá nhiều người, họa chăng đó là những người bạn tâm giao. Đối với ông , ra làm quan là mắc bệnh, cái bệnh làm cho người còn trẻ phải bị còng lưng, đó mới nhục làm sao. Cái nhục mà ông cảm là cái nhục của kẻ sĩ Thăng Long trong thời đầu triều Nguyễn. Phần 3 là bối cảnh được vẽ nên để làm người đọc hình dung ra hoàn cảnh ra đời của Đoạn trường tân thanh và phần này của truyện cũng như bài phân tích cái hay, dở của Đoạn trường tân thanh và lý do vì sao bản dịch lục bát của Kim Vân Kiều truyện lại trở thành tác phẩm lưu danh muôn đời đến mức như vậy. Đúng như câu Gia Long trao đổi với Nguyễn: "Nguyễn Du. Khanh sẽ bất tử. Con người còn bị trói buộc, bị đày đọa thì họ còn nhắc đến khánh. Còn ta, thiên hạ sẽ chóng quên ta, thậm chí nhiều người còn nguyền rủa ta. Nhưng dù sao chúng ta cũng vẫn phải tồn tại. Không có hoàng đế, con người sẽ mất phương hướng, cái ác sẽ ngự trị; không có thi nhân, con người sẽ chỉ biết sống vị kỷ, kém yêu thương và cái Đẹp không còn!". Phần 4 là những sóng gió của tác phẩm cũng như giai đoạn triều Nguyễn khi các thủ đoạn loại trừ lẫn nhau trong triều đình xuất hiện. Và cuối cùng, đoạn kết là dấu chấm hết của các nhân vật được miêu tả đầu truyện như Gia Long, Nguyễn Văn Thành, Vũ Trinh và Nguyễn Du. Bên cạnh đó, tác giả miêu tả Nguyễn Du để lại 6 chữ nhằm nói lên ước vọng được một lần đi sứ trời Tây để thể hiện cái nhìn của một người tri thức trước thời cuộc "Tự do , Bình đẳng, Bác ái", dù cho không biết có thật không nhưng nếu là hư cấu thì đó cũng là kết thúc đẹp.

Lồng vào tác phẩm là những đắn đo của Nguyễn khi Lê triều đổ, Nguyễn triều Quang Trung tan, Nguyễn Gia Long lên mà một số thứ khác vẫn không đổi như cảnh dân đen đói nghèo, quan lại tham nhũng và tiếng đàn của người cung nữ xưa cũng ai oán như vậy.

Bên cạnh đó, qua những sự kiện câu chuyện, tác giả Nguyễn Thế Quang như muốn miêu tả kỹ hơn nhân vật thứ 2 sau Nguyễn Du là Gia Long, để thanh minh cho những hành động của ông trong cách trị nước, cách giành lại giang sơn, thả cho những dòng tâm trạng của Gia Long được thể hiện để người đọc có thêm góc nhìn về vị vua này khác với những gì Sử trường lớp giảng dạy. Đó cũng là điều thú vị của tác phẩm.

Thêm vào đó, những tranh giành quyền lực, hãm hại nhau, vây cánh của cung đình làm cho người đọc liên tưởng đến các trò chơi chính trị trong công ty thời nay. Hóa ra, xưa hay nay đều vậy, không khác gì. Trước mặt vua/CEO thì đều lựa lời nói vì quyền lực tập trung nên người đó vượt lên trên tất cả luật pháp/quy định , tất cả mọi thứ chẳng là cái gì trước quyết định của một vị chủ soái.

Và điều thú vị cuối cùng, tác phẩm hay như vậy mà bị chào bán rẻ mạt trên các kệ sách với mức giảm giá 50%. Thật đau buồn cho cuốn sách cũng như thân phận nhân vật chính trong sách.

Âm mưu thay não - Giản Tư Hải

Đây là truyện thứ 2 của Giản Tư Hải về Campuchia,có vẻ  tác giả là người rạt am hiểu về đất nước chùa tháp ,về người Khomer nên các tác phẩm đều hướng về nội dung này. Không thể không đồng ý rằng Âm mưu thay não là tác phẩm trinh thám hay, gay cấn, hồi hộp và đầy bất ngờ như tác phẩm Champa. Ngoài.ra, nhân vật phản diện của tác phẩm của Giản Tư Hải luôn là các nhà khoa học già, không biết có ghét gì không mà truyện nào cũng vậy. Có lẽ cuốn Ổ buôn người cũng không ngoại lệ,  để đọc rồi bình luận tiếp.
Tuy nhiên, truyện này cũng có vài điều kiên cưỡng,để giải tỏa những nút thắt câu chuyện như việc vì sao Khoa Học biết được Samden để chủ động phẫu thuật, tiền đâu Samden và Sonsen xây dựng cơ ngơi như vậy...
Dù vậy, với 2 truyện Giản Tư Hải đã đọc đã làm thay đổi hoàn toàn về đánh giá của tôi đối với truyện trinh thám Việt Nam, hay không kém các tác phẩm Trung Quốc và vượt xa Sidney Sheldon.

Đọc online ở đây: https://gacsach.com/doc-sach-truc-tuyen/59793/am-muu-thay-nao-full-gian-tu-hai.html

Trò chơi của nhà tiên tri - Bruce Bueno de Mesquita (Lý thuyết trò chơi)

Sách viết về cách tác giả vận dụng lý thuyết trò chơi trong việc dự đoán lại các sự kiện lịch sử để chứng minh rằng lý thuyết trò chơi là hiệu qu và sử dụng lý thuyết trò chơi để thực hiện việc đàm phán.
Điểm hay của sách là chỉ ra, việc áp dụng lý thuyết trò chơi cần hiểu 2 điều: Niềm tin và Lợi ích của đối tượng phân tích và đối tượng phân tích hanh động hợp lý. Nhóm người duy nhất nằm không hành động hợp lý là trẻ nhỏ (khoảng 2 tuổi) và người bị bệnh tâm thần. Kiểu sở thích cá nhân thay đổi chóng mặt là thảm họa đối với những người muốn dự đoán hoặc sắp đặt lựa chon của người khác. Đàm phán với người thường xuyên thay đổi là nhiệm vụ bất khả thi. Họ không hề có ý định nhất quán với những gì họ nói, họ muốn và họ làm.
Sách này để gây tò mò cho người đọc chứ việc ứng dụng nó khi đàm phán là cự kỳ khó khăn. Theo bản thân tôi, để biết được Niềm tin và lợi ích của nhóm đối tượng phân tích thì điều cần thiết trước đó là phải có được thông tin đầy đủ, nếu không có thì không thể tìm ra niềm tin và lợi ích để rồi ứng dụng lý thuyết trò chơi.
Ngoài ra, nói về đàm phán thì cũng có lý thuyết 7 bước để đàm phán và tương tự như cuốn này.

Lý Thường Kiệt - Lịch sử ngoại giao và tông giáo triều Lý

 

Tựa đề sách là Lý Thường Kiệt, tuy nhiên chỉ có phần I viết về ông, còn 2 phần còn lại viết về phương diện ngoại giao giao giữa Việt và Tông, tôn giao, đời sống triều Lý trong thời Lý Thường Kiệt. Sách viết hay, dẫn chứng đầy đủ, có tham chiếu và diễn giải vị trí, địa danh hồi xưa so với bây giờ nên thuận tiện cho người đọc hình dung các sự kiện, chiến trường năm xưa. Đó cũng là điểm mạnh của các sách của Hoàng Xuân Hãn (như cuốn La Sơn Phu Tử), tuy nhiên, cũng vì vậy mà sách quá chi tiết và quá dày dễ làm nản lòng người đọc nào chỉ muốn tìm hiểu về Lý Thường Kiệt. Sách cũng chủ yếu miêu tả và tưởng tượng bối cảnh lúc đó, chứ không suy diễn tâm lý nhân vật như truyện lịch sử.Ngoài ra, sách không miêu tả chi tiết cuộc chiến tấn công Tống và kháng Tống của Lý Thường Kiệt, cũng như việc Ỷ Lan triệt hạ 72 người khi chiếm quyền.